Landenrapport De Filipijnen 2017

Politieke situatie

Staatshoofd: President Rodrigo Duterte (sinds juni 2016)
Bevolking: 102,6 miljoen

Gespannen relatie met de VS

President Duterte‘s harde optreden tegen de drugshandel, met onder meer de buitengerechtelijke executie van bijna 6.000 mensen, heeft geleid tot grote internationale bezorgdheid. Duterte pareerde de Amerikaanse kritiek op zijn antidrugsbeleid met  publieke dreigementen om een einde te maken aan de nauwe samenwerking op het vlak van veiligheid. Tegelijkertijd probeert Duterte de betrekkingen met China te verbeteren. Tot voor kort was die relatie nog gespannen door overlappende claims in de Zuid-Chinese Zee.

Economische situatie

Aanhoudend hoge groeipercentages dankzij binnenlandse consumptie

Sinds 2012 was de economische groei aanhoudend hoog, in hoofdzaak gevoed door de particuliere consumptie die goed is voor ongeveer 70% van de economie. De groei werd ook gesteund door de stijgende vraag naar Filipijnse exportproducten zoals elektronica. De directe buitenlandse investeringen zijn verdrievoudigd tussen 2009 en 2015.

De groei zal naar verwachting rond 6% blijven in 2017, als gevolg van toenemende overheidsuitgaven (infrastructuurprojecten) en particuliere consumptie. Dit wordt nog gestimuleerd door lage olieprijzen, dalende werkloosheid en de aanhoudende instroom van bedragen van in het buitenland werkende arbeidskrachten. Verwacht wordt dat een groeiende middenklasse de stevige groei van de particuliere consumptie de komende jaren zal handhaven.

De regering-Duterte stimuleert infrastructuurprojecten en wil de concurrentiekracht van de goederen vergroten. De ontwikkeling van spoor- en wegennetten, havens en luchthavens is inderdaad nodig om de hoge economische groeipercentages op lange termijn aan te houden. Bedrijfsinvesteringen en de export dragen ook bij aan de bbp-groei. Omdat de VS en Japan belangrijke exportbestemmingen zijn, worden de Filipijnen minder beïnvloed door een dalende Chinese vraag dan vele andere landen in Zuidoost-Azië.

Het begrotingstekort blijft aanvaardbaar en de overheidsfinanciën zijn gezond en beide dragen bij tot de aanhoudende overheidsbestedingen. De externe macro-economische situatie is gezond, met een beheersbare buitenlandse schuld (22% van het bbp; 62% van de export van goederen en diensten in 2017) en een grote liquiditeit. Ondanks tekorten op de handelsbalans zijn de lopende rekeningen structureel positief door de instroom van bedragen van in het buitenland werkende arbeidskrachten en een stijgende export van diensten. Er is weinig vraag naar financiering door het buitenland en de deviezenreserves dekken meer dan 15 maanden import.

Groeiende politieke onzekerheid kan economische vooruitgang aantasten

Ondanks een stevige binnenlandse vraag wordt de economische expansie van de Filipijnen nog steeds gehinderd door een moeilijk bedrijfsklimaat, met corruptie en een gebrekkige infrastructuur als belemmering voor investeringen. Bovendien heeft President Duterte’s harde campagne tegen de drugshandel onder internationale investeerders twijfels doen  rijzen over de verbintenis van de regering tot handhaving van de rechtsstaat. Die onzekerheid wordt nog aangewakkerd door Duterte’s publieke anti-Amerikaanse uitspraken en de pogingen om de banden tussen de Filipijnen en China aan te halen, ten koste van de nauwe politieke en economische samenwerking met de VS. Zulke stappen  kunnen een risico inhouden voor de doorgaans gunstige economische vooruitzichten van de Filipijnen, door het ondernemersvertrouwen, de handel en de buitenlandse  investeringen te belemmeren.