Regionale economische vooruitzichten MENA - september 2025

Het Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA) hebben de afgelopen twee jaar woelige wateren doorstaan, maar er is licht aan de horizon. Hoewel de oorlog in Gaza nog steeds woedt, heeft Israël staakt-het-vuren-overeenkomsten gesloten met Hezbollah en Iran, waardoor het risico op regionale escalatie wordt beperkt. De aanvallen van de Houthi's op schepen langs de route van de Rode Zee en de Golf van Aden zijn minder frequent en gerichter dan voorheen. De olieproductie herstelt zich na een periode van matiging sinds de hausse op de oliemarkt in 2022. En de afnemende inflatie en renteverlagingen zullen de bestedingen van huishoudens in de hele regio stimuleren. Als gevolg daarvan zal de reële bbp-groei in MENA bijna verdubbelen, van 2,0% in 2024 tot 3,3% in 2025 en 3,8% in 2026. De regio blijft echter verdeeld, zowel in geopolitiek opzicht als wat betreft het economische groeipotentieel. Een mogelijk mislukken van de hervatte onderhandelingen over een nucleair akkoord met Iran zou kunnen leiden tot een hernieuwde militaire interventie door Israël en de VS, vooral gezien de onzekerheid over de resterende nucleaire capaciteiten en ambities van Iran. Op economisch vlak staan olie-exporterende en olie-importerende landen voor verschillende uitdagingen. Olie-exporterende landen hebben de wind in de zeilen. Nu de productieverlagingen worden teruggedraaid, zullen zij blijven investeren in economische diversificatie. Voor hen is de hamvraag of dit momentum kan worden vastgehouden als de olieprijzen na 2027/28 verder dalen. Daarentegen hebben olie-importerende landen met een hoge schuldenlast beperkte fiscale ruimte voor groeibevorderende investeringen. Fiscale hervormingen zijn nodig, maar aanhoudende sociale onrust staat dit in de weg.

MENA staat op het punt van een opmerkelijke economische heropleving – die alle andere regio's in de wereld zal overtreffen. Tussen 2024 en 2026 zal de reële bbp-groei naar verwachting bijna verdubbelen tot een indrukwekkende 3,8%. Hoewel deze stijging grotendeels verband houdt met de dynamiek van de oliemarkt, onderstreept zij ook de veerkracht van de MENA-regio ten opzichte van externe schokken. De regio is het minst getroffen door de wereldwijde handelsspanningen en de gevolgen van conflicten in de eigen achtertuin zijn beperkt gebleven.

In de landen van de Gulf Cooperation Council (GCC) is de niet-oliegerelateerde groei robuust en wordt deze aangedreven door hervormingen, waarbij Saoedi-Arabië en de VAE het voortouw nemen in de ambitieuze diversificatie-inspanningen van het blok. Ondanks de lagere olieprijzen hebben de regeringen fiscale ruimte behouden voor voortdurende investeringen, ondersteund door een lage overheidsschuld, omvangrijke staatsinvesteringsfondsen en voortdurende inspanningen om niet-oliegerelateerde inkomstenstromen te mobiliseren. De reputatie van de regio als veilige haven wordt niet aangetast door de verhoogde regionale turbulentie. De stijgende buitenlandse directe investeringen geven een extra financiële impuls aan de transformatieagenda.

Daarentegen maken de energie-importerende MENA-economieën een meer cyclisch, consumptiegedreven herstel door, geholpen door lagere olieprijzen, afnemende inflatie en dalende rentetarieven. Investeringen worden echter geremd door beperkte begrotingsruimte, macro-economische onevenwichtigheden en politieke onzekerheid, terwijl sociaaleconomische spanningen hervormingen in de weg staan. Voor sterkere groei zijn groeivriendelijke begrotingshervormingen en sterkere beleidskaders nodig. Marokko biedt een veelbelovend model, waarbij geleidelijke begrotingsconsolidatie wordt gecombineerd met publiek-private partnerschappen om investeringen in strategische sectoren te stimuleren. Egypte zou dit voorbeeld kunnen volgen door de door het IMF gesteunde macro-economische stabilisatie af te stemmen op een ambitieus privatiseringsprogramma.

Wil je meer weten?

Voor een volledig overzicht van onze vooruitzichten voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika en de inspanningen van deze regio om de veerkracht te vergroten te midden van toenemende mondiale volatiliteit, kan je het volledige rapport downloaden in de sectie ‘gerelateerde documenten’ hieronder.