In dit tweede artikel bespreken we het effect van inflatie en rentestijgingen op een aantal sectoren.
In ons vorige artikel bespraken we het ontstaan van hoge financieringskosten voor bedrijven en de gevolgen daarvan voor de winstgevendheid. De inflatiedruk heeft in heel wat landen geleid tot hoge rentetarieven, mede waardoor de kostenstructuur van bedrijven onder druk komt te staan.
In tijden van economische voorspoed zullen organisaties de prijs van hun goederen of diensten proberen te verhogen om de stijgende kosten te dekken, maar dit is een riskante strategie in een wereldwijde economische neergang. Tegelijkertijd is het vinden van nieuwe klanten een moeilijke taak wanneer het vertrouwen van bedrijven en consumenten laag is.
Veel bedrijven hebben financiering nodig om te overleven, maar hoe gaan ze in moeilijke economische omstandigheden om met stijgende rentekosten? In dit artikel kijken we naar de uitdagingen waarmee bedrijven in verschillende sectoren worden geconfronteerd en bespreken we de groeiende belangstelling voor alternatieve financieringsregelingen om aan hun kortetermijnbehoeften te voldoen.
Bedrijfsreactie: een overzicht
In alle sectoren moeten bedrijven hogere kosten dragen en tegelijkertijd klanten behouden die zelf financieel onder druk staan. Het is een moeilijke evenwichtsoefening.
Met dit in het achterhoofd kijken veel organisaties naar bezuinigingen op interne kosten. Dat kan betekenen dat ze de productie op een lager pitje zetten of dat ze verkiezen het personeelsbestand in te krimpen. Maar hoewel dit de kosten zeker verlaagt, beperkt het ook het vermogen van een bedrijf om kansen te grijpen wanneer deze zich voordoen.
Een andere manier om te besparen is het verhogen van de efficiëntie. Dat kan door te investeren in apparatuur en technologie. De uitdaging hier is de noodzaak om vooraf te investeren om later besparingen te zien, iets wat minder aantrekkelijk wordt wanneer de financiering ervan duur is.
Organisaties hopen uiteraard dat de huidige situatie tijdelijk is, en er zijn gelukkig een paar positieve signalen.
"Momenteel zijn er tekenen dat de inflatie afneemt, samen met een geleidelijke vermindering van knelpunten in de toeleveringsketen en iets lagere energie- en grondstoffenprijzen", zegt Dimitri Pelckmans, Head of Risk Services (België en Luxemburg) bij Atradius. "Hierdoor zal de druk op de kostenstructuur van bedrijven naar verwachting geleidelijk afnemen."
Maar die afname vertrekt van een hoog nieveau. Het economische landschap ziet er gedurende heel 2023 en tot ver in 2024 hobbelig uit. Veel bedrijven kunnen niet wachten op een economische opleving. Zij hebben financiering nodig om te overleven, mede ook om bijvoorbeeld de uitgestelde belastingen terug te betalen.
De gevolgen voor sectoren
Sectoren worden op verschillende manieren getroffen door inflatie en hoge rente.
ICT
De technologiesector wordt overspoeld door ondernemers met goede ideeën. Maar starters in de sector moeten kapitaal aantrekken, wat moeilijker is in een omgeving met een hoge rente.
"Wat we ook zien in de ICT-sector is dat bedrijven moeite hebben om de kosten te drukken door de efficiëntie te verhogen via digitalisering en automatisering van processen, omdat ze deze projecten moeten financieren met leningen", zegt Dimitri.
Landbouw en voedsel
In de landbouw en de voedselproductie zijn de energie- en andere productiekosten sterk gestegen. Het is een zeer concurrerende markt, en terwijl de grote spelers aanzienlijke onderhandelingsmacht hebben, is het moeilijk voor kleinere bedrijven om de kosten door te berekenen aan de detailhandel en uiteindelijk aan de consument. "Grote voedseldistributeurs en detailhandelaars willen geen hogere prijzen betalen en kiezen er daarom voor om bij de goedkoopste leveranciers te kopen", zegt Dimitri.
Veel KMO's in de sector willen consolideren of toegang krijgen tot financiering om de crisis te boven te komen.
Bouw
De winstmarges in de bouw staan sterk onder druk - en dat geldt zowel voor bedrijven die materialen leveren als voor de bouwers zelf. Sommige bouwbedrijven lijden onder inflexibele contracten, waardoor de winstmarges krimpen naarmate de productiekosten stijgen.
Positief is dat de knelpunten in de toeleveringsketen afnemen, maar ook hier is er een keerzijde van de medaille. Veel materiaalleveranciers kochten grote voorraden tegen hogere prijzen toen het aanbod beperkt was, en zullen nu moeite hebben om uit deze transacties te komen nu de prijzen dalen.
"Bouwmaterialenbedrijven die met deze uitdaging worden geconfronteerd, moeten geld lenen om aan hun werkkapitaalvereisten te voldoen en overeind te blijven," zegt Dimitri.
Andere sectoren
De hogere gas- en elektriciteitsprijzen tasten de winstgevendheid van de energie-intensieve chemiesector aan, waarbij subsectoren als verf en meststoffen bijzonder zwaar worden getroffen. Kledingfabrikanten hebben het moeilijk omdat de kosten stijgen en consumenten besluiten hun aankopen te vermijden of uit te stellen in plaats van hogere prijzen te betalen. Ook de onderling verweven papier-, uitgeverij- en drukkerijsector ondervindt aanzienlijke moeilijkheden.
De vraag naar financiering
Zoals uit onze sectoranalyse blijkt, neemt de behoefte aan financiering over de hele linie toe, maar hebben hogere rentetarieven het voor bedrijven duurder gemaakt om kapitaal aan te trekken voor het starten, beheren of uitbreiden van bedrijfsactiviteiten.
Als we de markt analyseren, zien we dat de vraag van bedrijven naar langetermijnleningen voor de financiering van investeringen aanzienlijk is afgenomen. Daarentegen is de vraag naar kortetermijnfinanciering de afgelopen maanden toegenomen. Dat is een duidelijk teken dat bedrijven worstelen met liquiditeit.
"Dat betekent dat ze zich tot kredietverstrekkers wenden om hun toegenomen behoefte aan werkkapitaal te financieren, als gevolg van de inflatiedruk op hun zwaar getroffen kostenstructuur", zegt Dimitri.
Zorgwekkend genoeg geldt dit zowel voor anderszins succesvolle bedrijven als voor bedrijven in moeilijkheden. Bedrijven maken winst, maar worstelen met hun cashflow.
Het is een moeilijke tijd voor bedrijven in alle sectoren, en velen wenden zich tot alternatieve financieringsoplossingen om de uitdagingen op korte termijn het hoofd te bieden. Tegelijkertijd hopen zij dat de geleidelijke vermindering van de inflatiedruk eerder vroeger dan later tot lagere rentetarieven zal leiden.