CEE Landenrapport - Hongarije

Economieën in Centraal-, Oost- en Zuidoost-Europa:

Atradius STAR rating van het politieke risico*:

Hongarije: 5 (matig risico) - positief
Polen: 3 (matig-laag risico) - negatief
Slowakije: 3 (matig-laag risico) - stabiel
Tsjechië: 3 (matig-laag risico) - stabiel
Turkije: 5 (matig risico) - stabiel

* De STAR rating loopt van 1 tot 10, waarbij 1 het laagste risico aangeeft en 10 het hoogste. De 10 ratingstappen zijn samengevoegd tot 5 algemene  categorieën om hun interpretatie in termen van kredietkwaliteit te vergemakkelijken. Beginnende vanaf het gunstigste deel van het kwaliteitsspectrum, variëren die categorieën van ‘laag risico‘, ‘matig-laag risico‘, ‘matig risico‘, ‘matig-hoog risico‘ tot ‘hoog risico‘, met een aparte score gereserveerd voor ‘zeer hoog risico‘. In aanvulling op de 10-puntsschaal zijn aan elke stap op de schaal ratingmodifiers verbonden: ‘positief‘, ‘stabiel‘ en ‘negatief‘. Dankzij de  ratingmodifiers is het mogelijk om verder te verfijnen en differentiëren tussen landen in termen van risico. Klik hier voor meer informatie over de Atradius STAR rating.

 

Hongarije

 

 

 

Politieke situatie

Staatshoofd: President Janos Ader (sinds mei 2012)
Regeringsleider: Premier Viktor Orbán (sinds mei 2010)
Bevolking: 9,8 miljoen inwoners

Moeilijke relatie met de EU

De algemene verkiezingen in 2014 resulteerden in een overwinning voor de conservatieve regeringscoalitie van Fidesz en KDNP, die hun tweederdemeerderheid (133 van de 199 zetels) op dat moment behielden. Begin 2015 raakte de regerende coalitie deze bij een tussentijdse verkiezing evenwel kwijt.

De beslissingen van de regering-Orbán hebben reeds herhaaldelijk geleid tot conflicten met de Europese Commissie en andere EU-lidstaten. Zo waren er onder andere een controversiële mediawetgeving en enkele grondwetswijzigingen die volgens de Commissie de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht aan banden leggen en daarom op kritiek werden onthaald. Waarschuwingen van de Europese Commissie aan Boedapest dat die nieuwe wetten niet strookten met de bestaande EU-wetgeving en dat zij zonder wijzigingen juridische stappen zou zetten, hebben ertoe geleid dat sommige van de oorspronkelijke initiatieven naderhand zijn aangepast en afgezwakt.

De meest recente controversiële actie van de Hongaarse regering betrof haar beslissing om te starten met de bouw van een omheining aan de grens met Servië en de asielwetgeving aan te passen, zodat zij asielzoekers makkelijker kan uitwijzen. Samen met enkele onorthodoxe economische beleidsbeslissingen zoals een bijkomende belasting op banken hebben de herhaalde confrontaties van de regering met de EU wat twijfel gezaaid bij de andere Europese lidstaten en internationale investeerders omtrent de betrouwbaarheid van Hongarije als politieke en economische  partner.

Economische situatie

Tragere groei verwacht in 2015 en 2016

 

 

Na de 1,7% groei in 2013 nam het bbp van Hongarije in 2014 met 3,5% versneld toe. Dit had te maken met de hogere vraag bij gezinnen, de sterk gestegen investeringen in vergelijking met het voorgaande jaar en een verdere groei van de import en export. Tegelijk voerde de regering een aantal controversiële maatregelen door om de economische  groei te stimuleren, waaronder een reeks verplichte prijsverlagingen op enkele nutsvoorzieningen en eenmalige  belastingen op specifieke sectoren. De economische groei zal met respectievelijk 3,0% en 2,4% in 2015 en 2016 volgens de voorspellingen - hoewel in een lager tempo - doorzetten. Omdat voorzien wordt dat de invoer meer zal  toenemen dan de uitvoer, is de verwachting dat het handelsoverschot de komende jaren zal verkleinen.

De werkloosheid nam van 7,5% in 2008 – dus nog voor de kredietcrisis – toe, tot meer dan 10% in 2012. Sinds 2013 neemt het percentage af en zal in 2015 verder dalen tot 7,2%. De stijging in de werkgelegenheid is evenwel vooral te
danken aan het feit dat mensen een baan vinden in het kader van programma‘s voor openbare werken, terwijl de creatie van werkgelegenheid in de private sector beperkt blijft.

Tussen midden 2012 en midden 2015 heeft de Hongaarse Centrale Bank de basisrente herhaaldelijk (29 keer) verlaagd, van 7% tot 1,35%. Dit viel binnen het kader van het soepele monetaire beleid dat zij voert, met de bedoeling de vertraging van de inflatie tegen te gaan en de economische groei aan te wakkeren. In juli 2015 kondigde de Centrale Bank echter aan af te zien van verdere verlagingen en de huidige rentevoet van 1,35% voor langere tijd aan te houden.

Na de deflatie van 0,2% in 2014, die vooral te wijten was aan de bevriezing van de energieprijzen voor gezinnen, zullen de consumentenprijzen volgens de verwachtingen opnieuw stijgen, met 0,8% in 2015 en 2,7% in 2016.

Als bijkomende maatregel om de economische groei te bevorderen heeft de Centrale Bank sinds 2013 1,5 triljoen forint (4,8 miljoen EUR) aan rentevrije leningen verstrekt aan commerciële kredietverleners om kleine en middelgrote bedrijven meer krediet te kunnen geven.

Zowel overheidsschuld als buitenlandse schuld blijft hoog

 

 

Tot dusver heeft de regering zich aan de begrotingsdiscipline gehouden. In 2013 werd de EU-procedure bij buitensporige tekorten voor Hongarije stopgezet. Om EU-sancties te vermijden, doet de regering er alles aan om het begrotingstekort onder de 3% van het bbp te houden. Sinds 2010 bedient zij zich echter van onorthodoxe maatregelen om de begroting in evenwicht te krijgen, met name door buitengewone belastingen op banken en  nutsvoorzieningen. Volgens de voorspellingen blijft het begrotingstekort in 2015 (2,7% van het bbp) en 2016 (2,6% van het bbp) onder de 3%-drempel.

Dit neemt niet weg dat Hongarije een zeer hoge staatsschuld blijft meetorsen. In 2011 bereikte deze met meer dan 82% van het bbp een hoogtepunt, om sindsdien slechts licht te dalen tot 76,9% van het bbp in 2014. De kans is klein dat Hongarije haar staatsschuld zal kunnen wegwerken, deels omdat de regering begin 2014 een deal met Rusland heeft gesloten voor de financiering van een kerncentrale in Hongarije. Een internationale kredietovereenkomst met Rusland voor 10 miljard EUR om dit project te betalen zal nog decennia een zware last leggen op de overheidsfinanciën en maakt het erg moeilijk om de staatsschuld substantieel te verlagen.

De hoge buitenlandse schuld is Hongarijes voornaamste zwakte. Nadat de buitenlandse schuldenlast in 2009 met 155% van het bbp een recordhoogte bereikte, heeft het land dit cijfer tenminste kunnen terugbrengen tot 105% van het bbp in 2014, wat desondanks erg veel blijft. Wat het probleem nog verergert, is dat een groot deel daarvan uitstaat in buitenlandse valuta. Dat de forint een zwakke munt is, is nadelig voor veel Hongaarse gezinnen en bedrijven, die leningen hebben lopen in buitenlandse valuta. Daarom blijft Hongarije erg kwetsbaar voor het sentiment bij  buitenlandse investeerders en voor schommelingen op de valutamarkt.

De regering is begonnen met het nemen van maatregelen die Hongarije minder afhankelijk moeten maken van buitenlandse financiering, bijvoorbeeld door schulden in vreemde valuta om te wisselen voor schulden in forint. Maar hoewel de verlaagde externe blootstelling het risicoprofiel van Hongarije op de internationale financiële markten kan verbeteren, riskeert zo’n beleid ook buitenlandse kredietverstrekkers en private investeerders af te schrikken.

 

 

Het soepele monetaire beleid van de Centrale Bank en de onzekerheid omtrent de Hongaarse economische  maatregelen en overheidsfinanciën hebben ertoe geleid dat de forint sinds 2011 verder terrein heeft verloren op de euro. Ondanks een voortzetting van dit beleid herstelde de forint zich begin 2014 alsnog, omdat de markten internationaal beter presteerden en de binnenlandse economie weer aantrok. Dit neemt niet weg dat de munt nog  altijd volatiel is.

De Hongaarse lopende rekening van de betalingsbalans staat sinds 2012 op een positief cijfer, tot 4,2% van het bbp in 2014. Vóór de kredietcrisis van 2008 kampte Hongarije met grote tekorten op haar lopende rekening, maar de dalende invoer en een snel herstel van de uitvoer hebben gemaakt dat deze toestand sedert 2009 aanzienlijk is verbeterd. De verwachting is dat de lopende rekening ook in 2015 en 2016 een overschot zal vertonen.